صدقه از نگاهی دیگر
صدقه نیز از آن دست کلمات است که به محض شنیدن، تصویری در ذهن نقش می‌بندند که در آن یک شخص در حال دادن پول به فردی فقیر با لباس‌های کهنه و مندرس است. صدقه در حقیقت یکی از امور خیریه محسوب می‌شود که در آن، فردی هدیه‌ای نقدی یا غیر نقدی را با کمال رضایت به شخص دیگری می‌دهد.
تا به حال به این فکر کرده‌اید که صدقات شما به کجا می‌روند؟ تا به حال علاوه بر کمک‌های نقدی به افراد نیازمند در گوشه و کنار خیابان، به موسسات خیریه نیز کمکی تحت عنوان صدقه اهدا کرده‌اید؟ آیا می‌دانید صدقات شما صرف کمک به چه افرادی می‌شوند و نیاز چه کسانی را برطرف می‌کنند؟
همانطور که گفته شد، صدقه به هرگونه کار نیک برای افراد دیگر که موجبات خوشحالی آنان را فراهم کند، اطلاق می‌شود.
صدقات در دین اسلام به دو دسته تقسیم می‌شوند:
-
صدقه واجب: که در هر شخص باید مقداری مشخص از دارایی خود را به نیازمندان و تهی‌دستان ببخشد. زکات، خمس و فطریه در این دسته قرار می‌گیرند.
-
صدقه مستحب: در این نوع صدقه اندازه و مقدار خاصی تعیین نشده است و هر فرد بر اساس میزان دارایی و تمایل خود، هرچقدر بخواهد می‌تواند به نیازمندان و مستمندان ببخشد.
برای صدقه دادن لازم است روحیه بخشنده‌ای داشت و نسبت به مال و پروت حرص و آز نداشت. پرا که در آن صورت، دل کندن از پول و ثروت بسیار دشوار خواد بود. برای درک بهتر افراد نیازمند، کافیست خود را بدون امکانات، خودرو، خانه و نیز حساب بانکی خود را خالی تصور کنید. با چگونه شرایطی مواجه خواهید شد؟ مردم بسیاری در سراسر جهان در چنین شرایطی به سر می‌برند و ما بی‌خبریم. اگر تنها یک کمک کوچک از طرف ما بتواند مشکلی را برای فردی در گوشه‌ای از دنیا برطرف کند، چرا این کار را نکنیم؟
همه ما وسایلی داریم که مدت‌های زیادیست از آنها استفاده نکرده‌ایم. چرا آنها را به عنوان صدقه به افرادی هدیه ندهیم که علیرقم نیازشان، توانایی تهیه کردن این وسایل را ندارند؟ لباس‌های قدیمی، کفش و کیف قدیمی، لوازم تحریری که هرگز استفاده نشدند، اسباب‌بازی‌های کودکی، تخت خواب کودکی، لباس‌های نوزادی و دوران کودکی، برخی هدایا که دریافت کرده‌ایم ولی آنها را دوست نداریم، ظروفی که از آنها برای سال‌هاست استفاده نکرده‌ایم، اسباب و وسایل منزل نظیر فرش، یخچال و تلویزیون و غیره که با جایگزین کردن نوی آنها، به انبارها و زیرزمین‌ها منتقل شدند، کامپیوترها و گوشی‌های موبایل قدیمی، همه و همه می‌توانند مواردی باشند که خواسته و آرزوی افراد نیازمند هستند ولی سطح درآمد پایین و شرایط زندگی سخت، به آنها اجازه نمی‌دهد تا هرآنچه می‌خواهند را تهیه کنند. پس چرا این دست لوازم را در سطل زباله قرار دهیم و یا به سمسارها بفروشیم؟
خانه کوچکی دارید که بدون سکنه است؟ چرا برای مدتی آن را به دست یک زوج جوان نمی‌دهید تا بتوانند برای خود پول پس‌انداز کنند و مسکن تهیه کنند؟ شخصی را می‌شناسید که نیاز به وام فوری دارد ولی نمی‌تواند تهیه کند؟ اگر توان مالی دارید، چرا شما یک وام کم بهره یا بدون بهره به او ندهید؟ خانواده‌ای را می‌شناسید که از پس هزینه‌های تحصیل فرزندشان بر‌نمی‌آیند؟ چرا با به عهده گرفتن این کار زیبا، آنها را خوشحال نکنید؟ کسی از دوستان یا نزدیکان شما به دلیل بدهی یا ورشکستگی در زندان به سر می‌برد؟ چرا شما فردی نباشید که به او کمک می‌کند تا از این وضعیت رهایی یابد؟ کافی است برای درک بهتر شرایط، خودتان را در شرایط مشابه تصور کنید.
پر ارزش‌ترین صدقه زمانیست که شما در صحت و سلامت کامل و با میل و رضایت شخصی به فرد نیازمندی ارزانی می‌دارید. در چنین شرایطی حال خوب خودتان را با فرد تنگدست به اشتراک گذاشته و حال او را نیز خوب می‌کنید و این بسیار ارزشمند است. زیرا که نفس صدقه کمک کردن به همنوع برای کاهش دغدغه زندگی و بهتر شدن حال اوست.
اگر فرد مستمندی را می‌شناسید و از نیازهای او اطلاع دارید، برطرف کردن نیازهای او، عملی پسندیده است و علاوه بر خوشحال کردن وی به سلامت روح و جسم خود نیز کمک خواهید کرد. اما اگر فرد خاصی را مد نظر ندارید، بهتر است به سازمان‌‌ها و موسسات خیریه رجوع کرده و با اهدای صدقه های نقدی و غیر نقدی خود به آنها در انجام امور خیریه کمک‌رسانی کنید.
