بیماری ام اس طیف گسترده‌ای از علائم مختلف را دارد و هیچ لیست مشخص و قطعی برای نشانه‌های اولیه آن وجود ندارد. اولین نشانه‌ها و علائم ام اس در همه افراد یکسان نیست. ام اس با کمک پزشکان عصب شناس تشخیص داده می‌شود. آن‌ها چک لیست خاصی برای تشخیص ام اس دارند. آن‌ها تعدادی آزمایش انجام می‌دهند که این آزمایشات شامل آزمایش خون و MRI نیز می‌شوند.

در خانم‌ها احتمال ابتلا به ام اس بسیار بیشتر از آقایان است. بنابراین باید به این مسئله توجه بسیار زیادی داشته باشند و به محض مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنند. اگر فردی سابقه بیماری ام اس در خانواده دارد، حتما تحت نظارت پزشک باشد. چند علائم بسیار مهم در خصوص خانم‌ها وجود دارد که باید آن‌ها را جدی بگیرند.

 

• خواب رفتگی پاها

در یک حالت نرمال و معمولی حس سوزن سوزن شدن و به خواب رفتن دست یا پا را زمانی تجربه می‌کنید که فشار زیادی برای مدت طولانی به آن وارد می‌کنید که باعث می‌شود جریان گردش خون به طور موقت در آن قسمت قطع شود. ولی اگر احساس کردید که چنین حالتی در دست‌ها، آرنج‌ها، پاها و یا انگشتان پای شما به تکرار اتفاق می‌افتد و یا احساس داغی در این قسمت‌ها به طور مکرر رخ می‌دهد، ممکن است از علائم ام اس باشد. نگران نباشید! فقط برای اطمینان به یک پزشک خوب در زمینه عصب شناسی مراجعه کنید.

• خستگی مفرط و همیشگی

گاهی ممکن است خود را برای کاری بسیار به لحاظ ذهنی آماده کنید و با تمام قوا به پیشواز آن کار بروید ولی ناگهان احساس خستگی به شما غلبه می‌کند انگار که هفته‌هاست فعالیت سخت و شدید بدنی داشته‌اید. این خستگی توانایی شما را کاهش می‌دهد و عملکرد روزانه شما را تحت تاثیر قرار می‌‌دهد. چنین نشانه‌ای لزوما نمی‌تواند وجود ام اس را تایید کند ولی یکی از علائم ام اس می‌باشد که اعصاب ستون فقرات را از بین می‌برد.

• بر هم ریختن نظم عادت ماهیانه

هر بیماری مانند ام اس که سیستم دفاعی بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است باعث آمنوره یا از بین رفتن دوره عادت ماهیانه شود. نامنظم بودن دوره، مسئله بزرگ و پر اهمیتی نیست و هر چیزی می‌تواند بر نظم این دوره ماننده، مسافرت رفتن، سرماخوردگی، استرس، بلند کردن اجسام بسیار سنگین، تاثیر بگذارند. اگر دوره برای بیش از 3 ماه قطع شود، وقت آن رسیده است تا با یک دکتر مشورت کنید.

• مشکل در بلع و صحبت کردن

مشکلاتی در خصوص صحبت کردن و یا بلعیدن معمولا همزمان صورت می‌گیرند. اگر قدرت تکلم از بین برود، نقاط آسیب دیده در مغز می‌توانند به الگوهای کلامی آسیب رسانده و اصوات به طور صحیح بیان نشوند.

اگر در بلع نیز مشکل پدید بیاید و فرد در امر بلعیدن بدون هیچگونه بیماری خاص، مشکل پیش بیاید، می‌تواند یکی از علائم ام اس باشد. در اینجاست که باید این فرآیند را جدی گرفت و برای درمان اقدام کرد.

• دست و پا چلفتی شدن

گاهی اوقات ممکن است دست و پا چلفتی بودن و عدم تعادل داشتن را دلیلی بر خستگی بدانیم. ممکن است خستگی بر عملکرد بدن ما تاثیر داشته باشد ولی عدم تعادل زیاد در یک یا چند ارگان بدن، تفکر برانگیز است و نشان از وجود مشکل در اعصاب است. بنابراین اگر علائمی چون احساس عدم تعادل، لغزش، تلو تلو خوردن و زمین خوردن بدون دلیل برای مدتی در خود ددید، به پزشک مراجعه کنید.

• احساس کردن عواطف بسیار عجیب و غریب

مسائل حسی، علامتی عجیب اما شایع از بیماری ام اس هستند. برخی بیماران می‌گویند که احساسات بدنشان در یک قسمت با قسمت دیگر متفاوت است. نیمی از بیماران مبتلا به ام اس، درد مزمن را با اسپاسم‌های ناخواسته، سختی در عضلات، تجربه می‌کنند که در چنین شرایطی افراد مبتلا یک حسی را تجربه می‌کنند که به آن سنگینی می‌گویند. در چنین شرایطی پاها اولین اندامی هستند که فشار بر اعصاب عضلانی را متحمل می‌شوند. ناحیه پشت کمر نیز درگیر می‌شود. بسیاری از بیماران چندین حس مختلف را به طور همزمان در بدن خود تجربه می‌کنند و احساس ناخوشایندی دارند.

• تشخص ندادن رنگ‌ها

یکی دیگر از علائم ام اس که در برخی بیماران درگیر با این بیماری به چشم می‌خورد، عدم تشخیص رنگهاست. علت چنین پدیده‌ای آسیب رسیدن به اعصاب چشم در مغز است. تشخیص ندادن رنگ‌ها یکی از ابتدایی‌ترین علائم ام اس است.

ام اس فقط مربوط به عدم تشخیص رنگ نیست. این بیماری می‌تواند در غالب کوری جزئی، کور رنگی، نقاط کور، یا نابینایی در یک چشم پدیدار شود. ممکن برخی بیماران در حین حرکت چشم با احساس درد و یا کشیدگی در چشم مواجه شوند.

شروع مشکلات بینایی به دلیل ام اس معمولا آهسته است. هر مشکلی که در چشم پدید می‌آید دال بر وجود ام اس نیست.

گاهی مشکلات بینایی بر اثر وجود عفونت، کمبود ویتامین و یا سایر بیماری‌های خود ایمنی پدید می‌آید و هیچ ربطی هم به بیماری ام اس ندارد. به محض مشاهده هرگونه بیماری در چشم به پزشک مربوطه مراجعه کنید تا علت را دریابید و آن را درمان کنید.

• فراموشکاری شدید

اگر تریخ تولد یکی از افراد نزدیک خانواده خود را فراموش می‌کنید، دسته کلید خود را هر روز هفته جا می‌گذارید، لباس‌های تمیز را دوباره می‌شویید، باید نگران باشید که در معرض خطر بیماری آلزایمر زود هنگام هستید.

خبر خوب این است که آلزایمر در میان خانم‌های جوان خیلی شایع نیست ولی خبر بد این است که مشکلات حافظه کوتاه یا دیگر مسائل شناختی می‌توانند از علائم ام اس در خانم‌ها باشند.

• نوشیدن آب زیاد، ادرار کم

نوشیدن آب زیاد ولی ادرار نکردن اگرچه ایده‌آل است و یک استعداد به نظر می‌رسد، ولی به طور کلی یک فاجعه است. چنین وضعیتی ممکن است نشان دهنده وجود بیماری ام اس باشد بخصوص زمانی که برای مدت 24 ساعت هیچگونه دفع ادرار صورت نگیرد.

گاهی نیز به صورت عکس خواهد بود. احساس دفع زیاد در دفعات مختلف به فرد دست می‌دهد ولی هیچگونه دفع ادراری صورت نمی‌گیرد. اگر چنین نشانه‌هایی در خود احساس کردید، همانند دیگر نشانه‌ها، زمان آن است که به پزشک مراجعه کنید.

• دشواری در تایپ کردن و یا نوشتن

یکی از علائم ام اس در بیماران این است که در مواجهه با تلفن همراه، تبلت و یا چیزهای دیگر، به هنگام تایپ کردن توانایی کافی ندارند. ام اس بر مغز این بیماران تاثیر گذاشته و باعث کاهش توانایی آنان می‌شود.

• احساس سرگیجه ناگهانی و به دفعات زیاد

احساس سرگیجه و به دوران افتادن سر به طور مداوم و نامرتب در اثر آسیب به سیستم کنترل، احساس و سیستم هماهنگی به دلیل وجود ام اس ایجاد می‌شود و باعث می‌شود بیمار احساس ناراحتی، ناپایداری، سرگیجه و یا حتی تهوع شدید بکند.

• عدم درک دما اجسام

یکی دیگر از علائم بیماری ام اس عدم تشخیص دمای اجسام است. ناتوانی در تشخیص سرد و گرم بودن اجسام در اثر آسیب به عصب‌های مغز به دلیل وجود بیماری ام اس است.

• عدم برانگیختگی جنسی

ام اس ممکن است اثر بسیار بدی در عدم برانگیختگی جنسی در افراد مبتلا  به جای بگذارد. برانگیختگی جنسی در مرکز سیستم عصبی اتفاق می‌افتد. بسیاری از بیماران مبتلا، به دلیل عدم هماهنگ بودن ذهن با حرکات بدن و ممکن است عدم برانگیختگی جنسی را تجربه کنند. مشکلات جنسی در بین زنان مبتلا به ام اس بسیار شایع است.

• احساس تجربه بیماری‌های گوناگون

با وجود اینکه بیماران مبتلا به ام اس هر گونه آزمایش بیماری دیگری بدهند و جواب آن منفی باشد، باز هم احساس می‌کنند که مبتلا به بیماری‌های مختلف هستند. علائم ام اس به نحوی است که با بسیاری از بیماری‌های دیگر مشابهت دارد، بنابراین فرد مبتلا را به غلط می‌اندازد. بیماری ام اس بیماری است که کاملا تحت تاثیر عصب‌ها قرار دارد. بنابراین هیچ دو بیماری علائم یکسانی را تجربه نخواهند کرد.

خوشبختانه یک آزمایش MRI می‌تواند وجود یا عدم وجود بیماری را تشخیص دهد. بنابراین در صورت وجود یکی از علائم ام اس بهتر است که به برای انجام آزمایشات ساده به پزشک مراجعه کنید. ام اس ممکن است زندگی را مختل کند، اما هرگز کشنده نیست!