خوشبختانه امروزه، فرهنگ جوامع به سمتی رفته است که مردم بسیار زیادی برای انجام امور خیر و کمک به نیازمندان، به صورت خودجوش دست به اقدام میزنند و نیازی به تبلیغ و دعوت به همکاری نیست. داشتن یک برنامه کامل و جامع برای جمع آوری کمک های مردمی از ضروریات یک جامعه است. همیشه، در هر کجای دنیا و در هر زمینه‌ای که مشکلی پیش بیاید، مردمی هستند که برای کمک کردن داوطلب می‌شوند. این حجم از کمک‌ها نیازمند مدیریت است تا از هرج و مرج جلوگیری شده و نیز کمک های مردمی به درستی و در زمان مناسب به دست نیازمندان برسد.

فکرش را بکنید، فردی به شدت بیمار است و برای یک عمل جراحی فوری نیاز شدید به پول دارد. شخصی با خود بگوید که اگر من به او غذا بدهم، کار خیر انجام داده‌ام. درست است که تهیه غذا برای یک فرد نیازمند، کار بزرگ و ارزشمندی است ولی در آن لحظه آن فرد بیمار به پول نیاز دارد، نه غذا یا لباس و یا هر چیز دیگری.

داشتن یک برنامه مشخص و اصولی برای جمع آوری کمک های مردمی بسیار مهم است. علاوه بر سازمان‌های خیریه، برخی مردم خیر و نیکوکار نیز می‌دانند که چطور و از چه طریقی اقدام به جمع آوری کمک های مردمی کرده و آن‌ها را به موقع به دست نیازمندان برسانند. برای جمع آوری کمک های مردمی و افزایش مشارکت، ابتدا لازم است مردم را با اهداف خود آگاه ساخته و آنان را در برنامه‌های خیریه مشارکت دهید.

گام‌های زیر را دنبال کنید:

• گام اول: دلیل خود را شفاف و واضح توضیح دهید

از هر روش تبلیغاتی که برای معرفی خود به دیگران استفاده می‌کنید، باید اهداف و مقاصد خود را به راحتی با آنان در میان بگذارید تا بدانند که درخواست مشارکت و جمع آوری کمک سازمان شما به چه منظور است. افرادی که به طور دائم با شما همکاری می‌کنند را در تصمیمات خود سهیم کرده و به آنان بفهمانید که برای جامعه کوچک شما یک عضو خاص محسوب می‌شوند.

اگر مردم بدانند که اهداف شما چیست، به چه کسانی کمک می‌کنید و مخاطبین شما چه افرادی هستند، قطعا کمک‌های بیشتری دریافت خواهید کرد. با اهدای کمک بیشتر نیز نیازمند برنامه‌ای قوی برای جمع آوری کمک است.

• گام دوم: انتظار دارید چقدر کمک دریافت کنید؟

بر اساس اهدافتان، تعیین کنید تا چه حد از نیاز موسسه را خودتان می‌توانید برآورده کنید و تا چه میزان به کمک نیاز دارید؟ برای تامین نیاز موسسه، لازم است اقدام به جمع آوری کمک از افراد نیکوکار بکنید. از طرق مختلف می‌توانید اعلام نیاز خود را به آن‌ها اعلام دارید. از طریق ایمیل، پیامک کوتاه، یک جلسه توجیهی حضوری برای خیرین فعال، استفاده از بنر و تراکت و هر روش دیگری که خودتان می‌دانید بهتر نتیجه خواهید گرفت. اگر آن‌ها بدانند که شما به چه نوع کمکی نیاز دارید و قرار است در کجا صرف بشود، قطعا از کمک کردن دریغ نخواهند کرد.

• گام سوم: مشخص کنید که قرار است به چه کسانی و در کجا کمک برسانید!

سیل آمده است و منطقه‌ای ویران شده است؟ نیازهای مردم سیل‌زده چیست؟ آن‌ها در این شرایط بحرانی به چه چیزی نیاز دارند؟ خوراک؟ آب؟ پوشاک؟ پول؟ آیا میز کامپوتر قدیمی که خیری به موسسه خیریه شما اهدا کرده است، در چنین شرایطی که خانه مردم ویران شده است، می‌تواند یک کمک کاربردی و مفید به مردم سیل‌زده باشد؟ بنابراین لازم است مشخص کنید برای چه منظوری دست به جمع آوری کمک زده‌اید تا خیرین نیز بدانند که چه چیزهایی می‌تواند به کار بیاید. برای حمایت از کودکان با بیماری‌های خاص، که نیازمند دارو و هزینه برای درمان هستند، آیا جمع آوری کمک هایی مانند کتاب و دفتر و مداد، انتخاب درستی است؟ جمع آوری کمک باید اصولی و بر اساس نیاز باشد! به موقع و به جا کمک کردن یک هنر است.

مردم سیل‌زده نیاز به کمک مخصوص به خود را دارند. مردم زلزله‌زده کمک‌های خاص خود را نیاز دارند. مردم مناطق محروم نیازهایی متفاوت با مردم شهرهای بزرگ دارند. نیازهای کودکان ساکن در مناطق محروم با نیازهای کودکان در کلان شهرها متفاوت است. حتی نیازهای مردمی که به کمک نیاز دارند و در یک شهر زندگی می‌کنند، با یکدیگر متفاوت است و تقریبا می‌توان گفت که نیازها در میان افراد نیازمند مورد به مورد با یکدیگر متفاوت است.

علاوه بر نیازهای مردمی که گرفتار بلایای طبیعی می‌شوند و ناخواسته به کمک نیاز پیدا می‌کنند، نیازهای افراد با هم متفاوت است. ممکن است یک خانواده کودک بیماری داشته باشد و یک خانواده حتی از پس مخارج نیازهای اولیه خود مانند غذا و پوشاک برنیاید.

• گام چهارم: برای روش جمع آوری کمک ها تصمیم بگیرید

لازم است برای نحوه جمع آوری کمک هایی که به موسسه شما می‌شود، یک برنامه‌ریزی داشته باشید. چه کمک‌هایی را قبول می‌کنید و کمک‌هایی از چه دست را قبول نخواهید کرد؟ جمع آوری کمک به صورت مستقیم انجام خواهد شد و یا از طریق واسطه این کار را خواهید کرد؟

خیرین داوطلب باید بدانند که برای اهدای کمک‌های خود به موسسه شما از چه طریقی اقدام کنند. آیا با مراجعه مستقیم می‌توانند با شما در ارتباط باشند یا ترجیح می‌دهید حضور فیزیکی نداشته و از طریق سازمان پست، کمک‌هایشان را برای شما بفرستند؟ نحوه جمع آوری کمک های نقدی موسسه شما به چه صورت است؟

برای جمع آوری کمک های نقدی حضور فیزیکی خیرین در موسسه را ترجیح می‌دهید و یا از طریق یک حساب بانکی با آن‌ها در ارتباط خواهید بود؟

• گام پنجم: جامعه خود را گسترش دهید

تا کنون برای شناساندن موسسه خود به دیگران چه اقدام‌هایی انجام داده‌اید؟ از چه نوع تبلغیاتی استفاده کرده‌اید؟ تا چه حد در جذب مخاطب موفق بوده‌اید؟ به خوبی می‌دانید که دنیای امروز، دنیای اینترنت و حضور آنلاین است. برای جذب مخاطب علاوه بر دنیای واقعی، لازم است در دنیای مجازی نیز فعالت داشته و مخاطبین بیشتری برای خود جذب کنید. مخاطب بیشتر یعنی اهدای کمک‌های بیشتر و کمک‌های بیشتر نیاز به جمع آوری کمک به صورت اصولی‌تری دارد.

بنابراین حضور خود را در صحنه‌های مختلف پررنگ‌تر کنید. در دنیای مجازی و شبکه های مختلف اجتماعی فعالیت داشته و مخاطبین زیادی به خود جذب کنید و جامعه خود را گسترش دهید. چالش به راه بیندازید و مردم را به مشارکت بخوانید. از فعالیت‌های خود عکس و فیلم تهیه کنید و اعتماد مخاطبان را به خود جلب کنید. بگذارید تا آن‌ها از فعالیت‌های شما با‌خبر باشند.

از افراد مشهور و موثر که مطمئن هستید طرفداران زیادی دارند و مردم به یام آنان گوش می‌کنند، تقاضا کنید تا با شما همکاری داشته باشند و در برنامه‌های جمع آوری کمک از مردم، از دنبال کنندگانشان بخواهند تا موسسه شما را در رسیدن به اهدافتان یاری دهند. 

• گام ششم: برای جمع آوری کمک های غیر نقدی چه خواهید کرد؟

برای کمک‌‌های غیر نقدی مانند خوراک، پوشاک، مواد بهداشتی و غیره، برنامه موسسه شما چیست؟ چه تدابیری برای جمع آوری کمک هایی از این دست اندیشیده‌اید؟ هیچ فضایی برای این کار در نظر گرفته‌اید؟ کمک‌های دریافتی را نمی‎توان به محض دریافت به دست نیازمند رساند و لازم است برای مدت کوتاهی که مشخص شود لوازم اهدایی برای چه کسی مناسب است، آن‌ها را در مکان مناسبی ذخیره کرد. آیا چنین فضایی در اختیار دارید؟ از فضا که بگذریم، نیروی انسانی کارآمد برای جمع آوری کمک هایی که به موسسه شما ارسال می‌شود، در اختیار دارید؟

اگر نیروی انسانی کافی برای کمک گرفتن در توزیع کالاها نداشته باشید، نمی‌توانید موسسه‌ای باشید که به موقع به داد نیازمندان می‌رسد. اگر با همین روند پیش بروید، به زودی اعتبار کاری موسسه خود را با از دست دادن خیرین فعالی که با شما مشارکت دارند، از دست خواهید داد.

هرگز از یاد مبرید که مردم هیچ وظیفه‌ای در انجام امور خیر ندارند و اگر با شما همکاری می‌کنند، از روی لطف و انسانیت آن‌هاست. بی انصاف نباشید و بابت همکاری آنان، تشکر صمیمانه به جای آورید. با تشکر خود به آن‌ها می‌فهمانید که قدردان لطفی که به شما دارند هستید. همین تشکر صمیمانه باعث می‌شود همیشه با میل و علاقه به کمک شما بشتابند.