اتیسم چیست و با کودکان اتیسم چه کنیم؟
پیش از آنکه بدانیم با کودکان اتیسم چه رفتاری باید داشته باشیم، بهتر است بدانیم اتیسم چیست؟ اتیسم، اوتیسم یا درخودماندگی، یک اختلال عصبی-رشدی است که خود را در سال‌های ابتدایی زندگی کودک (3 سال ابتدایی) نشان می‌دهد. اتیسم به طیف گسترده‌ای از چالش‌های مهارت‌های اجتماعی، رفتارهای تکراری، گفتار و ارتباطات غیر کلامی اشاره دارد. بر اساس مرکز کنترل بیماری‌ها، اتیسم از هر 59 کودک، یک نفر را در ایالات متحده آمریکا درگیر می‌کند.
فقط یک نوع اتیسم وجود ندارد، بلکه اتیسم انواع مختلف دارد که عامل اکثر آنان ژنتیک و عوامل محیطی هستند. از آنجا که اتیسم یک اختلال طیفی است، کودکان اتیسم هر کدام دارای یک سری نقاط قوت و چالش‌های مختص به خودشان هستند. نوع یادگیری، فکر کردن و حل مسائل در این افراد دارای سطح بندی است. برخی عملکرد بسیار بالایی داشته و برخی دیگر با چالش‌های بسیاری روبرو خواهند بود.
برخی کودکان اتیسم ممکن است برای زندگی روزانه و انجام اعمال روزانه خود نیاز به کمک و حمایت داشته باشند و این در حالی است که دیگر کودکان اتیسم یا حتی بزرگسالان درگیر با اتیسم نیاز کمتری به کمک و حمایت دیگران داشته باشند. حتی بسیاری از این افراد نیز زندگی کاملا مستقل دارند.
عوامل زیادی ممکن است رشد اتیسم را تحت تاثیر قرار دهند. اختلالات دستگاه گوارش، اختلالات خواب، مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات در توجه، همگی مواردی هستند که بر رشد و توسعه اتیسم تاثیر خواهند داشت.
این اختلال در کودکان اتیسم به طور معمول در سنین 2 تا 3 سالگی ظاهر می‌شود. در برخی موارد این اختلال ممکن است زودتر سنین 2 تا 3 سالگی پدیدار شده و در سن 18 ماهگی قابل تشخیص است. تحقیقات نشان می‌دهند که مداخله زودهنگام منجر به نتایج مثبت در زندگی کودکان اتیسم خواهد شد.
علائم اتیسم در کودکان اتیسم چیست؟
اتیسم نیز مانند هر بیماری و اختلال دیگری دارای یک سری علائم و نشانه‌هاست. با شناسایی این علائم و مقدار سختی آن، می‌توان میزان اختلال، سطح اختلال و همچنین راه‌های درمان را تشخیص داد. از نشانه‌های هسته‌ای این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
چالش‌های ارتباطات اجتماعی
نه تنها کودکان اتیسم حتی بزرگسالانی که با اتیسم درگیر هستند، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی با مشکل مواجه می‌شوند. برای مثال، آن‌ها در درک و استفاده از موارد زیر، دچار مشکل می‌شوند:
- زبان گفتاری (در حدود یک سوم از کودکان اتیسم و دیگر افراد درگیر با اتیسم، علائم غیر کلامی دارند)
- حرکات و اشارات
- ارتباط چشمی
- حالت‌های چهره
- تن صدا
- اشکال در تشخیص احساسات و قصد و نیت دیگران
- اشکال در تشخیص احساسات شخصی کودک اتیسم
- اشکال در بیان احساسات
- جستجوی آرامش احساسی در دیگران
- احساس دستپاچگی در موقعیت‌های اجتماعی
- عدم رعایت نوبت‌گیری در مکالمات
- عدم اندازه‌گیری فضای شخصی ( عدم تشخیص فضای مناسب بین افراد)
-
حرکات محدود و رفتارهای تکراری
در اکثر بیماران اتیسم بخصوص کودکان اتیسم انجام دادن یک سری حرکات محدود و رفتارهای تکراری طبیعی است.
- حرکات تکراری بدن (برای مثال، تکان خوردن، آویزان شدن، چرخیدن، دویدن به جلو و عقب و غیره)
- حرکات تکراری با اشیا (مانند، چرخاندن چرخ، تکان دادن چوب و غیره)
- زل زدن به اشیا درخشان یا چرخنده
- رفتارهای سنتی و آیینی (برای مثال، صف کردن اشیا، لمس کردن اشیا به ترتبی و به طور مکرر و غیره)
- علاقه کم یا خیلی شدید به موضوعات خاص
- نیاز عدم تغییر در برنامه‌های روزانه و مقاومت در برابر تغییر (نظیر، برنامه غذایی، لباس پوشیدن، مسیر مدرسه، برنامه روزانه و غیره)
چند توصیه برای والدین کودکان اتیسم
هر شرایطی که در زندگی روزمره یک خانواده اختلال ایجاد کند، شرایط بدی محسوب شده و زندگی را از حالت نرمال و طبیعی آن خارج می‌کند. حال اگر این شرایط، سر و کار داشتن با یک فرد بیمار در خانواده باشد، هم به لحاظ فیزیکی و هم به لحاظ عاطفی کل افراد خانواده را تحت تاثیر و زندگی آنان را نیز تحت شعاع قرار خواهد داد. یکی از این شرایط سخت می‌تواند داشتن کودکان اتیسم باشد.
اگرچه دشوار است، ولی والدین کودکان اتیسم باید با صبر و حوصله و آگاهی کافی با فرزندان خود رفتار کنند. در ابتدا باید بدانند اتیسم چیست، اختلال اتیسم فرزندشان در چه سطحی است و همچنین نحوه برخورد با این بیماری و کودکان اتیسم چگونه است. در اینجا به چند نکته کاربردی در رابطه با کودکان اتیسم اشاره شده است:
- مهم نیست که والدین چقدر خسته باشند. باید کودک اتیسمیک خود را به بیرون از منزل برده و با اجتماع روبرو کنند. این کار باعث آموزش حرکات و رفتارهای متفاوت از دیگران شده و آن‌ها را شاد می‌کند.
- اگر جزو والدینی هستید که تمام زمان خود را با کودک یا کودکان اتیسم خود سپری می‌کنید، لازم است فقط برای چند ساعت از کسی تقاضا کنید در کنار کودک شما بماند و از او مراقبت کند و به خودتان استراحت دهید. این کار شما را برای ادامه محکم‌تر خواهد ساخت.
- اگر خودتان زمان کافی برای رسیدگی به برنامه‌های مدرسه فرزند خود را ندارید، حتما از کسی خواهش کنید که به شما در این کار کمک کند و یا اینکه کسی را برای این کار استخدام کنید.
- خانواده و دوستان خود را با این اختلال آشنا کنید تا بدانند در هنگام مواجهه با کودک یا کودکان اتیسم شما، چه رفتاری از خود نشان دهند و با او چگونه برخورد کنند.
- با جامعه اتیسمیک در شهر خود آشنا شده و به آن‌ها بپیوندید. دیدن افرادی در شرایط مشابه یا غیر مشابه به خودتان که مثل شما با این مشکل روبرو هستند، شما را برای ادامه قوی‌تر خواهد کرد.
- شما به عنوان والدین کودکان اتیسم باید بدانید که شاد بودن و شاد زیستن حق شما و فرزندانتان است. نه تنها از فرزندتان، بلکه از خودتان نیز باید مراقبت کنید و به سلامت خود نیز اهمیت دهید. هر کاری لازم است انجام دهید تا یک زندگی شاد برای خود و کودکان اتیسم خود فراهم کنید.
